W projektach oddziaływań psychologicznych wobec osób bezrobotnych warto wykorzystać pewne aspekty paradygmatu kompetencyjnego, przy czym niezbędne jest przyjęcie określonych założeń odnośnie sytuacji, jak i możliwości bezrobotnego. Pierwsze z założeń dotyczy przejściowego charakteru aktualnej sytuacji osoby bezrobotnej. Sytuacja pozostawania bez pracy może być traktowana przez człowieka jako sytuacja przejściowa, kiedy zakończony został pewien etap życia zawodowego, a nie rozpoczął się następny. Stan przejściowości charakteryzuje się poczuciem niepewności i obaw dotyczących najbliższej przyszłości oraz zachwianiem poczucia bezpieczeństwa. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera rozumienie kompetencji. Kompetencja wg Caplana oznacza wyuczoną postawę lub naturalną zdolność przejawiającą się jako umiejętność konfrontowania się, aktywnej walki, radzenia sobie z problemami życiowymi poprzez wykorzystanie sprawności społecznych i poznawczych. Niezwykle istotna w tym podejściu jest aktywna rola podmiotu w relacji z otoczeniem, poczucie sprawstwa i kontroli nad swoim życiem. Najważniejszym standardem dla jednostki jest poczucie własnej skuteczności. Efektywność i skuteczność stanowią o adaptacyjności zachowań. Jednocześnie istotną rolę odgrywają oceny i oczekiwania dotyczące posiadanych przez jednostkę umiejętności. Formułowane są one na podstawie informacji z otoczenia. Mamy w tej sytuacji do czynienia z procesem sprzężenia zwrotnego, kiedy pozytywna samoocena potwierdzana jest przez informacje zwrotne napływające z otoczenia, podobna zależność dotyczy negatywnego wymiaru samooceny. W podejściu kompetencyjnym szczególnie podkreślane jest znaczenie emocjonalne i motywacyjne posiadanej umiejętności niż sam fakt jej posiadania. Uwzględniając podejście kompetencyjne, bardziej diagnostyczne jest pytanie o to w jaki sposób człowiek potrafi wykorzystać swoje umiejętności, niż pytanie o zasoby posiadanych umiejętności (Zigler, Glick 1986, cyt. za Masterpasąua 1990).
